กรมสุขภาพจิตเปิด EOC ปฏิบัติการเชิงรุกเยียวยาจิตใจประชาชนในสถานการณ์อุทกภัย พร้อมลงพื้นที่ดำเนินงานตามนโยบายติดตามในกลุ่มเสี่ยง และกลุ่มเปราะบางอย่างใกล้ชิด

          วันนี้ 16 กันยายน 2567 กรมสุขภาพจิตขานรับนโยบายกระทรวงสาธารณสุข เปิดศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ตามข้อสั่งการเน้นย้ำของท่านปลัดกระทรวงสาธารณสุข เรื่องการเฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์สุขภาพจิต ประชาชนอย่างใกล้ชิด รวมถึงการประเมินความเสี่ยงทางจิตใจของประชาชนอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มเปราะบาง

            นายแพทย์พงศ์เกษม ไข่มุกด์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวว่า จากสถานการณ์อุทกภัยที่เกิดขึ้นในพื้นที่หลายจังหวัด กระทรวสาธารณสุขไม่ได้นิ่งนอนใจแต่อย่างใด ได้มีการมอบหมายให้ทุกภาคส่วนเปิดศูนย์ปฏิบัติการระดับจังหวัด ซึ่งกรมสุขภาพจิตได้เตรียมความพร้อมปฎิบัติงานเชิงรุกในด้านการดูแลสุขภาพจิตประชาชน โดยร่วมบูรณาการจัดทีม MCATT โดยกรมสุขภาพจิตร่วมปฏิบัติงานเตรียมความพร้อมร่วมกับทีม MCATT เขตสุขภาพที่ 1 ณ ศูนย์พักพิงในจังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ พบว่า จังหวัดเชียงรายยังคงเป็นพื้นที่ที่ต้องระดมความช่วยเหลือและวางแผนการเข้าเยียวยาจิตใจในศูนย์พักพิงในพื้นที่ของสองอำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองบริเวณวัดห้วยปลากั้งมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงรายเทศบาล 3 และเทศบาล 8 ในขณะที่อำเภอแม่สาย จุดพักพิงพื้นที่ณวัดพรมวิหารตอนนี้อยู่ในระหว่างการเตรียมทีมเพิ่มเติมเพื่อลงพื้นที่ไปให้กันช่วยเหลืออีกหนึ่งจุด ในส่วนพื้นที่ของการจัดศูนย์พักพิงจังหวัดเชียงใหม่สถานการณ์ในศูนย์พักพิงอำเภอแม่อายและอำเภอฝางได้คลี่คลายลงแล้ว และอยู่ในช่วง
ของการถอนกำลังบางส่วน

            นายแพทย์พงศ์เกษม กล่าวต่ออีกว่า ในการดำเนินการตั้งแต่การเตรียมการเฝ้าระวังและเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับสถานการณ์น้ำท่วม จนถึงปัจจุบันสื่อมวลชนและภาคีเครือข่ายให้ความร่วมมือ และประสานงานให้การช่วยเหลือในการให้ข้อมูล เป็นกลไกที่สำคัญที่ช่วยให้ประชาชนรู้เท่าทันสถานการณ์ และจัดการตนเองเบื้องต้น จึงทำให้หลายพื้นที่สามารถผ่านพ้นวิกฤติ และช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่ได้จำนวนมาก โดยแผนการเยียวยาและฟื้นฟูจิตใจผู้ประสบภัยสถานการณ์วาตภัยอุทกภัยดินโคลนถล่ม ในขณะนี้ได้มีการจัดทำแผนไว้สี่ระยะ โดย 1) ระยะเตรียมการได้มีการเปิดศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินโดยกรมสุขภาพจิต พร้อมทั้งจัดตั้งทีมเตรียมความพร้อมในการปฏิบัติการ (Operation) ทั้งหมด 7 ทีม และมีการบริหารทีมโลจิสติกส์เพื่อเตรียมถุงยังชีพยาและเวชภัณฑ์ที่จำเป็น พร้อมสนับสนุนทีมเยียวยาจิตใจของพื้นที่ในการรับมือ และดูแลจิตใจเบื้องต้น  2) ระยะวิกฤตและฉุกเฉินตั้งแต่การเกิดเหตุจนถึงระยะในช่วงสองสัปดาห์ จะมีการจัดทีมช่วยเหลือเยียวยาจิตใจให้การสนับสนุนระดับจังหวัดและระดับอำเภอ
มุ่งการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิตโดยเฉพาะอย่างยิ่งการสำรวจภาวะของความเครียดที่เกิดขึ้นจากผู้ได้รับผลกระทบ ร่วมกับการจัดทำฐานข้อมูล ของกลุ่มผู้ได้รับผลกระทบทางตรง การดูแลจิตใจของกลุ่มเปราะบาง ได้แก่ ผู้สูญเสียทรัพย์สิน ที่อยู่ที่ทำกิน รวมไปถึงผู้สูงอายุเด็ก และผู้ป่วยจิตเวช เน้นย้ำการเฝ้าระวังกลุ่มเสี่ยงเดิมไม่ให้ขาดยา และจัดบริการจัดส่งยาทางจิตเวชโดยเฉพาะในพื้นที่ที่หน่วยบริการยังต้องทำการฟื้นฟู และที่สำคัญต้องดำเนินการจัดกิจกรรมบำบัดในกลุ่มเด็กและเยาวชนในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ 3) ระยะหลังได้รับผลกระทบในช่วงสองสัปดาห์ถึงสามเดือน จะเป็นการดำเนินงานเพื่อเฝ้าระวังกลุ่มเสี่ยงภาวะซึมเศร้าและทำร้ายตนเอง หรือโรคเครียดหลังเผชิญเหตุอันตราย (PTSD)  โดยมีการเยี่ยมบ้านโดยมีเป้าหมายว่าจะต้องดำเนินการทั้ง 100% พร้อมทั้งส่งต่อเคสที่อยู่ในลักษณะสีแดงหรือสีส้มเพื่อเข้าสู่ระบบการรักษา ทำการบริหารจัดการเคสในกลุ่มสีแดงและสีส้มให้เข้าสู่ระบบบริการ Service plan และเน้นย้ำการดูแลจิตใจผู้ให้การดูแลเพื่อป้องกันภาวะหมดไฟ (Burnout) 4) ระยะฟื้นฟูซึ่งเป็นช่วงที่เกิดจากเหตุการณ์สามเดือนขึ้นไปจะเป็นการติดตามเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจิตและวิกฤติสุขภาพจิตที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการเฝ้าระวังการฆ่าตัวตายหรือภาวะเครียดหลังเผชิญเหตุอันตรายหรือ PTSD ในกลุ่มที่สูญเสียคนใกล้ชิดทรัพย์สินหรือถิ่นที่อยู่ และจัดทำแผนในพื้นที่เพื่อส่งเสริมให้มีการดำเนินการช่วยเหลือกันในระดับชุมชนหรือวัคซีนใจในระดับบุคคลครอบครัวและชุมชนเพื่อให้เกิดความยั่งยืนในการฟื้นสู่สภาพจิตใจในพื้นที่

            ซึ่งกรมสุขภาพจิตหวังเป็นอย่างยิ่งว่าการดำเนินงานในครั้งนี้จะสิ้นสุดเพียงแค่การปฎิบัติงานในขณะที่สถานการณ์น้ำลดแล้วเท่านั้น แต่เรายังพุ่งเป้ามองไปถึงการดูแลเยียวยา และการบูรณาการร่วมกับเครือข่ายอื่นๆ เพราะปัญหาสุขภาพจิตเป็นปัญหาที่ต้องใช้ความร่วมมือ และกลไกในการประสานงานหลายภาคส่วนเพื่อทำให้การฟื้นฟูจิตใจนั้นสามารถกลับมาได้ เพราะเราเชื่อว่าพี่น้องประชาชนชาวไทยทุกคนช่วยกันล้างโคลนและล้างใจจากความเศร้าโศกของสถานการณ์การสูญเสียในครั้งนี้พร้อมทั้งเดินหน้าเพื่อที่จะก้าวต่อไปพร้อมกัน

********************

(16 กันยายน 2567)                                                                                                                             

• ก่อนหน้า
• ต่อไป